Otel İlaçlaması Faciası: Ölüm Getiren İhmal!
Otellerde İlaçlama Tehlikesi: Uzmanlar Sağlık Risklerine Dikkat Çekiyor
İstanbul — Beşiktaş’ta bir restoranda yemek yiyen ve ardından Fatih’teki bir otelde konakladıkları sırada hastaneye kaldırılan aile — anne, baba ve iki çocuk — gıda zehirlenmesi şüphesiyle hayatını kaybetti. Olayla bağlantılı olarak, otelin kısa süre önce ilaçlandığı bilgisi, otellerde yapılan haşere kontrol uygulamalarının iş sağlığı ve misafir güvenliği açısından yeniden sorgulanmasına yol açtı.
“Pestisitler Kontrollü Kullanılmazsa Ciddi Sağlık Riskleri Oluşur”
Üsküdar Üniversitesi’nden Doç. Dr. Müge Ensari Özay’a göre, otellerde yapılan ilaçlamalar hem misafirler hem de çalışanlar açısından önemli tehlikeler barındırıyor. Özay, pestisitlerin yanlış veya kontrolsüz kullanımının akut etkiler — solunum yollarında tahriş, göz/burun/kulak yanması, baş ağrısı, mide bulantısı, cilt reaksiyonları ve nörolojik belirtiler — yaratabileceğini söyledi.
Uzun süreli maruziyetinse endokrin sistemi etkileyebileceği, bazı kanser türlerine zemin hazırlayabileceği, nörotoksik etkiler doğurabileceği ve üreme sağlığı üzerinde olumsuz sonuçlar ortaya çıkarabileceği uyarısında bulundu.
Ayrıca kapalı alan uygulamalarında — sisleme, fumigasyon gibi yoğun yöntemlerde — pestisit kalıntılarının yüzeylerde uzun süre kalabileceğini, bunun çocuklar, yaşlılar, hamileler ve astım hastaları için özellikle tehlikeli olabileceğini vurguladı.
Oteller Zirai Mücadele İçin Riskli Alanlar
Doç. Dr. Özay’a göre, oteller insan trafiğinin yoğun olduğu, düzenli olarak gıda servisinin yapıldığı ve farklı iklim koşullarının bulunduğu sınırlı yaşam alanlarıdır. Bu koşullar, haşere ve kemirgenler için ideal bir üreme ortamı yaratıyor.
Özay, “Hamamböceği, tahtakurusu, kemirgenler, sinek ve sivrisinek gibi zararlılar yalnızca konforu bozmaz; aynı zamanda salmonella, E. coli, leptospiroz, hantavirüs gibi halk sağlığını tehdit eden patojenleri ve alerjen partikülleri yayabilir” dedi.
“En Koruyucu Yöntem: 24 Saat Bekleme ve İyi Havalandırma”
İlaçlama yapıldıktan sonra otel odalarının ya da ortak kullanım alanlarının ne kadar süreyle kapalı tutulması gerektiği, uygulanan pestisitin türüne ve uygulama yöntemine göre değişiyor. Bazı yüzey spreyleri için 1–2 saatlik havalandırma yeterli olabilirken, sisleme ya da fumigasyon gibi yoğun uygulamalarda bu sürenin 12–24 saati bulabileceği belirtiliyor.
Etiket yönergileri net değilse, “en koruyucu yaklaşım” olarak 24 saat bekleme ve güçlü havalandırma öneriliyor.
İş Sağlığı Güvenliği Açısından Alınması Gereken Önlemler
Özay, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu gereği otel işletmelerinin, ilaçlama sırasında çalışanlarını kimyasal riskler konusunda eğitmek ve kişisel koruyucu ekipman (maske, gözlük, eldiven, tulum) sağlamak zorunda olduğunu hatırlattı.
Uygulamalar yalnızca yetki belgeli ve eğitimli personel tarafından yapılmalı, ilaçlanan alanlara yetkisiz kişilerin girmesi engellenmeli, risk değerlendirmesi yapılmalı ve kimyasal talimatlara uyulmalı. Ayrıca, “tekrar giriş” süreleri kayıt altına alınmalı.
Ruhsatlı Ürün Kullanımı ve Denetim Zorunluluğu
Türkiye’de otellerde kullanılan tüm pestisitlerin, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından ruhsatlandırılmış olması gerekiyor. Doç. Dr. Özay, “Halk Sağlığı Alanında Haşere ile Mücadele Usul ve Esasları” ile “Biyosidal Ürünler Yönetmeliği” kapsamında hangi ürünlerin hangi alanlarda ve hangi dozlarla kullanılabileceğinin net olarak düzenlendiğini aktardı.
Ayrıca ilaçlama firmalarının sorumlu müdür bulundurması, çalışanlarının yetki belgeli olması ve uygulamaların eksiksiz kayıt altına alınmasının yasal bir zorunluluk olduğunu söyledi.
Misafir Bilgilendirmesinde İyi Uygulamalar Öneriliyor
Resmi mevzuatta olmasa da, uluslararası iyi uygulamalarda misafirlere ilaçlama öncesi ve sonrası bilgilendirme yapılması öneriliyor. Doç. Dr. Özay’a göre, oteller ilaçlama uygulamaları öncesinde:
Oda kapısına uyarı notu bırakmalı,
İlaçlama saatlerini misafirlere önceden duyurmalı,
Kapama sürelerini açıkça bildirmeli.
Sağlık uzmanları, otel işletmelerinin hem misafir güvenliğini hem çalışan sağlığını korumak için ilaçlama süreçlerinde şeffaflık, eğitimli personel ve koruyucu önlemler konusunda daha titiz davranmasını gerektiğini vurguluyor.
